Treść strony POMORZANIN
KKS Pomorzanin Toruń
(sekcja hokejowa 1945 - 1988)
- kontynuator działalności KS KPW Pomorzanin Toruń
- w latach 1949 -1955 pod nazwą Kolejarz/Pomorzanin Toruń
Tuż po zakończeniu II wojny światowej toruńscy działacze przystąpili do ponownej organizacji sekcji hokeja na lodzie, która tym razem powstała przy, reaktywowanym w dniu 16 czerwca 1945 r., Kolejowym Klubie Sportowym „Pomorzanin”. Oddanie działaczy oraz ich sprawność organizacyjna umożliwiła rozegranie w dniu 6 stycznia 1946 r. pierwszego powojennego meczu hokeja na lodzie. Przeciwnikiem Pomorzanina, który odniósł w tym meczu zwycięstwo 1:0, był zespół łódzkiego ŁKS. Znajdując szerokie zrozumienie u przedwojennych działaczy oraz zawodników, udało się organizatorom Kolejowego Klubu Sportowego dosyć szybko rozbudować posiadaną sekcję hokeja na lodzie. Już w grudniu 1946 r. toruński zespół powrócił na „tron” mistrza Pomorza, a w stosunkowo krótkim czasie udało się skompletować drużynę na miarę drugiego brązowego medalu mistrzostw Polski, który zespół Kolejarza/Pomorzanina zdobył w roku 1950. Drużynę medalistów tworzyli w tamtym okresie, m.in.: W. Trenk, R. Brzeski, Z. Rypyść, L. Dybowski, K. Osmański, A. Głowiński, J. Polak, A. Kukawka. Nadmienić w tym miejscu warto, że na skutek decyzji polityczno-administracyjnych, w latach 1949-55 KKS Pomorzanin przyjął nazwę Zrzeszenie Sportowe „Kolejarz/Pomorzanin” Toruń. Zmiana nazwy nie spowodowała jednak żadnych dodatkowych roszad organizacyjnych. W dalszym ciągu ta sama grupa działaczy i zawodników rozgrywała swoje mecze na lodowisku „Pod Grzybem”, biorąc udział w mistrzostwach Pomorza (rywalizacja z m.in.: Brdą Bydgoszcz, Partyzantem Bydgoszcz, Wisłą Tczew, Gryfem Toruń, AZS-em Toruń), mistrzostwach zrzeszeń sportowych (mecze z m.in.: Kolejarzem Tarnowskie Góry, Kolejarzem Wrocław) oraz przede wszystkim w mistrzostwach Polski.
Lata 50. oraz początek lat 60. to okres znacznego obniżenia po-ziomu sportowego toruńskich hokeistów. Coraz mniejsza liczba zawodników reprezentacyjnych oraz zajmowane w kolejnych latach miejsca w mistrzostwach Polski wpłynęły na osłabienie pozycji ośrodka toruńskiego. Pomimo tego hokej w Toruniu rozwijał się, a zawodników oraz działaczy przybywało, czego dobitnym dowodem jest działalność innych toruńskich klubów hokeja na lodzie: AZS-u, Gryfu, Gwardii, Stali czy też Budowlanych Toruń, a także amatorskie działania „nieformalnych” sekcji, takich jak np. LZS Podgórz Toruń. W tym samym okresie, pomimo sporych trudności organizacyjnych oraz dwukrotnego spadku drużyny seniorów do II ligi, olbrzymie sukcesy sportowe osiągały drużyny młodzieżowe. Juniorzy Pomorzanina w sezonie 1956/57 zdobyli tytuł mistrza Polski, a w całym okresie istnienia tej sekcji jeszcze pięciokrotnie sięgali po tytuł wicemistrza Polski juniorów.
Niezwykle ważnym momentem w dziejach toruńskiego hokeja było oddanie do użytku, w styczniu 1960 r., sztucznego lodowiska Tor-Tor. To właśnie wówczas na nowym obiekcie rodził się zespół późniejszych trzykrotnych medalistów mistrzostw Polski, z postaciami: J. Wiśniewskiego, L. Czachowskiego czy też J. Wieczerzaka w roli głównej. Do zdecydowanej poprawy sytuacji doszło jednak dopiero w sezonie 1965/66, kiedy to po awansie do I ligi drużyna seniorów zajęła czwarte miejsce w rozgrywkach. Kolejne trzy lata to już pasmo sukcesów Pomorzanina. Zdobycie dwóch brązowych (1967, 1969) oraz srebrnego medalu mistrzostw Polski (1968) to do tej pory najważniejsze osiągnięcia w dziejach toruńskiego hokeja. Trzon drużyny z tamtych lat tworzyli: J. Wiśniewski, L. Czachowski, M. Zmorzyński, Z. Zieliński, T. Wiśniewski, J. Wieczerzak, A. Żurawski, B. Wawrzyński, W. Załadas oraz J. Stefaniak, który w latach 1966 i 1969 został królem strzelców I ligi. Występy tych zawodników przyciągały wówczas na trybuny Tor-Toru po 6-7 tysięcy kibiców, którzy z ogromnym oddaniem obserwowali mecze swoich ulubieńców z: Podhalem Nowy Targ, Legią Warszawa, Baildonem Katowice, Górnikiem Murcki, ŁKS-em Łódź czy też Polonią Bydgoszcz. Dzięki nim hokej na lodzie był w tym okresie najbardziej popularną dyscypliną sportową w Toruniu. Bardzo dobre wyniki sportowe osiągane przez naszych hokeistów znalazły również uznanie w oczach trenerów reprezentacji Polski. W efekcie J. Wiśniewski, J. Stefaniak oraz A. Żurawski dostąpili zaszczytu reprezentowania Polski na Igrzyskach Olimpijskich w Innsbrucku (1964). Późniejsza podpora reprezentacyjnej defensywy - L. Czachowski uhonorowany został w ten sam sposób wyjazdem do japońskiego Sapporo (1972). Wszyscy wymienieni powyżej zawodnicy wielokrotnie reprezentowali nasz kraj na mistrzostwach świata grupy A i B. Poza sukcesami sportowymi, środowisko toruńskie poszczycić się mogło w tym czasie aktywną działalnością związkową. W osobach Brunona Graetzera, Teodora Długokińskiego, Edmunda Thielmanna czy też Ryszarda Molewskiego zyskał ośrodek toruński działaczy formatu ogólnopolskiego. Przez wiele kolejnych lat osoby te z powodzeniem realizowały najważniejsze zadania Polskiego Związku Hokeja na Lodzie.
Trudno dzisiaj dociekać przyczyn dalszego rozwoju sytuacji, ale równo ze zdobyciem brązowego medalu mistrzostw Polski w 1969 r. rozpoczął się okres stopniowego upadku toruńskiego hokeja na lodzie. W kolejnych sezonach drużyna toruńska nie osiągnęła sukcesów, a zajmowane w kolejnych latach niskie (7-8) miejsca w I lidze doprowadziły w końcu w 1975 roku do spadku Pomorzanina do II ligi. Co prawda, w kolejnym sezonie udało się awansować, ale niestety tylko na rok. Po kolejnym spadku przyszło grać w II lidze aż do roku 1988. W tym trudnym okresie drużyna seniorów opierała się w głównej mierze na grze toruńskich zawodników, takich jak: A. Hahn, P. Lisewski, J. Olek, L. Minge, M. Kasprzak, K. Krawiec, J. Jureńczyk, A. Ludwig czy też w końcowym okresie istnienia sekcji: W. Kończalski, A. Masewicz, M. Górecki, G. Stefański i A. Fraszko. Paradoksalnie, w momencie powrotu do najwyższej klasy rozgrywkowej sekcja hokeja w Pomorzaninie została ostatecznie rozwiązana. Dalszą działalność oraz szkolenie sportowe przejął nowy toruński klub - Towimor. W tych niezwykle trudnych okolicznościach zakończyła się historia sekcji hokeja na lodzie w Pomorzaninie, jednym z klubów najbardziej zasłużonych dla rozwoju polskiego hokeja.
